जगातील सर्वात उंच १० पुतळे
जगातील सर्वात उंच १० पुतळे खालीलप्रमाणे आहेत:
- सादर वर्ड (Statue of Unity) – भारत: 182 मीटर, सरदार वल्लभभाई पटेल यांना समर्पित.
- वर्ल्ड पीस (Spring Temple Buddha) – चीन: 128 मीटर, बुद्धाचा पुतळा.
- लेनिन पुतळा (Ushiku Daibutsu) – जपान: 120 मीटर, बुद्धाचा पुतळा.
- गिव्हिंग (The Laykyun Sekkya) – म्यानमार: 116 मीटर, बुद्धाचा पुतळा.
- वायटल (The Spring Temple Buddha) – चीन: 108 मीटर, बुद्धाचा पुतळा.
- रुहान की पूजा (Christ the Redeemer) – ब्राझील: 30 मीटर (पायऱ्या सह).
- आक्रामक (Statue of Liberty) – अमेरिका: 93 मीटर (पायऱ्या सह).
- संसार (Motherland Calls) – रशिया: 85 मीटर.
- जॉर्ज वॉशिंग्टन (Washington Monument) – अमेरिका: 169 मीटर, पण पुतळा नाही.
- द ग्रेट सॉर्सर (The Great Sphinx of Giza) – इजिप्त: 20 मीटर, पुतळा म्हणून.
हे पुतळे त्यांच्या उंचीने आणि ऐतिहासिक महत्त्वाने प्रसिद्ध आहेत.
1. सादर वर्ड (Statue of Unity) – भारत: 182 मीटर, सरदार वल्लभभाई पटेल यांना समर्पित.
स्टॅच्यू ऑफ युनिटीची माहिती:
स्थापना आणि उद्दिष्ट:
स्टॅच्यू ऑफ युनिटी ही जगातील सर्वात उंच पुतळा आहे, जो 182 मीटर (597 फूट) उंच आहे. हा पुतळा भारताचे पहिले गृहमंत्री सरदार वल्लभभाई पटेल यांच्या सन्मानार्थ उभारण्यात आला आहे. सरदार पटेल यांनी भारताच्या एकीकरणासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली, म्हणून त्यांना “लोहपुरुष” म्हणून ओळखले जाते. या पुतळ्याचा उद्देश भारताच्या एकतेचे प्रतीक म्हणून स्थापित करणे आहे.
स्थान:
हा पुतळा गुजरात राज्यातील नर्मदा जिल्ह्यातील केवडिया येथे सरदार सरोवर धरणाच्या जवळ असलेल्या साधू बेटावर उभारण्यात आला आहे. नर्मदा नदीच्या किनाऱ्यावर हा भव्य पुतळा स्थित आहे.
निर्मिती आणि उद्घाटन:
या प्रकल्पाची घोषणा 2010 साली गुजरातचे तत्कालीन मुख्यमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी केली होती. या पुतळ्याचे उद्घाटन 31 ऑक्टोबर 2018 रोजी सरदार पटेल यांच्या 143 व्या जयंतीनिमित्त पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते करण्यात आले. पुतळा बनवण्यासाठी 33 महिन्यांचा कालावधी लागला.
प्रकल्पाची वैशिष्ट्ये:
- उंची: 182 मीटर
- स्थापत्य: याचे डिझाइन प्रसिद्ध शिल्पकार राम वी. सुतार यांनी केले आहे.
- साहित्य: स्टील फ्रेम, कॉंक्रिट, आणि ब्राँझ पान्यांचा वापर करून या पुतळ्याचे बांधकाम करण्यात आले आहे.
- प्रदर्शन गॅलरी: या पुतळ्याच्या हृदयाजवळ (छाती भागात) एक गॅलरी आहे, जिथून पर्यटकांना सरदार सरोवर धरण आणि आजूबाजूच्या परिसराचा सुंदर नजारा पाहायला मिळतो.
पर्यटनस्थळ:
स्टॅच्यू ऑफ युनिटी एक प्रमुख पर्यटनस्थळ म्हणून विकसित केले गेले आहे. येथे अनेक पर्यटक विविध आकर्षणांचा आनंद घेण्यासाठी येतात, जसे की संग्रहालय, गार्डन, लाइट शो, आणि 3D प्रेझेंटेशन. तसेच, या ठिकाणी इको-फ्रेंडली बस आणि बोट सफारीची सोय देखील उपलब्ध आहे.
प्रवेश तिकीट आणि वेळा:
प्रवेशासाठी तिकीट शुल्क आकारले जाते आणि दररोज सकाळी 9:00 ते सायंकाळी 6:00 पर्यंत पुतळा पाहण्यासाठी खुले असते.
स्टॅच्यू ऑफ युनिटी ही भारताच्या ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि राष्ट्रीय एकतेची साक्ष देणारी जागतिक वारसा आहे.
2. वर्ल्ड पीस (Spring Temple Buddha) – चीन: 128 मीटर, बुद्धाचा पुतळा.
वर्ल्ड पीस: स्प्रिंग टेम्पल बुद्ध – चीनची माहिती:
पुतळ्याचे नाव:
स्प्रिंग टेम्पल बुद्ध (वसंत मंदिर बुद्ध)
स्थान:
स्प्रिंग टेम्पल बुद्ध हा पुतळा चीनच्या हेनान प्रांतातील झाओकुन गावाजवळ उभा आहे. हा पुतळा चीनच्या मध्यभागी एका प्राचीन बौद्ध मंदिराच्या परिसरात स्थित आहे.
उंची आणि वैशिष्ट्ये:
स्प्रिंग टेम्पल बुद्ध पुतळा 128 मीटर (420 फूट) उंच आहे आणि हा जगातील सर्वात उंच पुतळ्यांपैकी एक आहे. याच्या आधारभूत संरचनेसह एकूण उंची 153 मीटर (502 फूट) इतकी आहे, ज्यामध्ये 25 मीटर उंचीचे कमळाच्या आकाराचे फुलाचा आधार आहे.
बुद्धाचा प्रतिमा:
हा पुतळा गौतम बुद्धाची प्रतिमा आहे, जो विश्वशांतीचा प्रतीक मानला जातो. बुद्ध शांततेच्या आणि आध्यात्मिकतेच्या स्थितीत उभा आहे. या पुतळ्याच्या चेहऱ्यावर दया आणि शांततेचे भाव स्पष्टपणे दिसतात.
निर्माण आणि उद्घाटन:
स्प्रिंग टेम्पल बुद्ध पुतळ्याचे बांधकाम 1997 मध्ये सुरू झाले आणि 2008 मध्ये पूर्ण झाले. हा पुतळा बौद्ध धर्माच्या अनुयायांना समर्पित असून जागतिक शांततेचे प्रतीक म्हणून पाहिला जातो.
साहित्य:
या पुतळ्याचे बांधकाम तांबे, स्टील, आणि सोनेरी रंगाच्या पत्र्यांनी करण्यात आले आहे. यामुळे पुतळा अतिशय भव्य आणि चमकदार दिसतो.
परिसरातील आकर्षणे:
या पुतळ्याच्या जवळच ‘स्प्रिंग टेम्पल’ नावाचे प्रसिद्ध मंदिर आहे. या ठिकाणी गरम पाण्याचे झरे आहेत, ज्यामुळे या ठिकाणाला ‘स्प्रिंग टेम्पल’ असे नाव दिले गेले. तसेच येथे एक भव्य बौद्ध मठ आणि बागा देखील आहेत.
प्रवेश आणि पर्यटन:
स्प्रिंग टेम्पल बुद्ध हा चीनमधील एक प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे. येथे बौद्ध धर्मीय भक्त आणि पर्यटक शांतता आणि आध्यात्मिक अनुभवासाठी भेट देतात.
महत्व:
बुद्धाच्या या पुतळ्याचा उद्देश जगभरात शांती, दया आणि सहिष्णुतेचा संदेश पसरवणे आहे. चीनमधील धार्मिक आणि सांस्कृतिक इतिहासात या पुतळ्याला विशेष स्थान आहे.
3. लेनिन पुतळा (Ushiku Daibutsu) – जपान: 120 मीटर, बुद्धाचा पुतळा.
उशिकु दैबुत्सु (Ushiku Daibutsu) हा बुद्धाचा एक भव्य पुतळा आहे जो जपानच्या उशिकु शहरात स्थित आहे. हा पुतळा 120 मीटर (390 फूट) उंच आहे, जो त्याला जगातील सर्वात उंच बुद्ध पुतळा बनवतो.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- निर्मिती: उशिकु दैबुत्सु चे निर्माण 1993 मध्ये झाले आणि ते जपानच्या महान बुद्धांच्या प्रकल्पांचा भाग आहे.
- आर्किटेक्चर: या पुतळ्याचे डिझाइन पारंपारिक जपानी शैलीत आहे, ज्यामध्ये आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केला गेला आहे.
- दर्शन: पुतळ्याच्या आत एक दर्शनी कक्ष आहे, जिथे पर्यटक वर्धमान बुद्धच्या विविध प्रतिमा आणि धार्मिक दृश्ये पाहू शकतात.
- उद्यान: पुतळा एका सुंदर उद्यानात आहे, जिथे पर्यटकांना निवांत फिरायला आणि ध्यान करण्याची सुविधा आहे.
- आध्यात्मिक महत्त्व: उशिकु दैबुत्सु बौद्ध धर्माच्या अनुयायांसाठी एक महत्त्वाचे तीर्थस्थान आहे, जिथे श्रद्धालू प्रार्थना करण्यासाठी आणि ध्यान करण्यासाठी येतात.
उशिकु दैबुत्सु पुतळा निसर्गाच्या सुंदरतेत आणि आध्यात्मिकतेत एक अद्वितीय अनुभव देतो.
4. गिव्हिंग (The Laykyun Sekkya) – म्यानमार: 116 मीटर, बुद्धाचा पुतळा.
गिव्हिंग (The Laykyun Sekkya) हा बुद्धाचा एक भव्य पुतळा आहे जो म्यानमारच्या कचिन राज्यातील वाक्खान येथे स्थित आहे. हा पुतळा 116 मीटर (382 फूट) उंच आहे, ज्यामुळे तो जगातील सर्वात उंच बुद्ध पुतळ्यांपैकी एक मानला जातो.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- निर्मिती: गिव्हिंग पुतळ्याचे निर्माण 2008 मध्ये सुरू झाले आणि ते 2018 मध्ये पूर्ण झाले.
- आर्किटेक्चर: पुतळा एक अद्वितीय डिझाइनमध्ये आहे, ज्यामध्ये पारंपरिक बौद्ध शैलीचा समावेश आहे. त्याचे हात व साधनसामग्री प्राचीन बौद्ध कलाकृतींच्या अनुकरणात बनवले गेले आहेत.
- दर्शन: पुतळ्याच्या अंतर्गत एक दर्शनी कक्ष आहे, जिथे पर्यटक बुद्धाच्या शिकवणींवर आधारित विविध चित्रे आणि मूळ प्रतिमा पाहू शकतात.
- उद्यान: पुतळ्याच्या आजूबाजूला सुंदर उद्याने आणि बागा आहेत, जिथे लोक ध्यान आणि प्रार्थना करण्यासाठी येतात.
- आध्यात्मिक महत्त्व: गिव्हिंग पुतळा बौद्ध धर्माचे अनुयायींसाठी एक महत्त्वाचे तीर्थस्थान आहे, जिथे भक्त प्रार्थना करून आध्यात्मिक शांती अनुभवू शकतात.
गिव्हिंग पुतळा त्याच्या भव्यतेसाठी आणि आध्यात्मिकतेसाठी प्रसिद्ध आहे, जो म्यानमारच्या सांस्कृतिक आणि धार्मिक वारशाचे प्रतीक आहे.
5. वायटल (The Spring Temple Buddha) – चीन: 108 मीटर, बुद्धाचा पुतळा.
वायटल (The Spring Temple Buddha) हा बुद्धाचा एक भव्य पुतळा आहे जो चीनच्या झुजियांग प्रांतात स्थित आहे. हा पुतळा 108 मीटर (354 फूट) उंच आहे आणि तो जगातील सर्वात उंच बुद्ध पुतळा मानला जातो.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- निर्मिती: वायटल पुतळा 1997 मध्ये सुरू झाला आणि 2008 मध्ये पूर्ण झाला. याचा उद्देश बौद्ध धर्माच्या शांती आणि सहिष्णुतेचा संदेश प्रसार करणे आहे.
- आर्किटेक्चर: पुतळा पारंपारिक चीनी शैलीत तयार केला गेला आहे, ज्यामध्ये बुद्धाची मुद्रा आणि चिन्हे अत्यंत काळजीपूर्वक आणि कलात्मकतेने तयार करण्यात आली आहेत.
- दर्शन: पुतळा एक सुंदर उद्यानात आहे, जिथे पर्यटकांसाठी ध्यान कक्ष आणि प्रार्थनेचे स्थान उपलब्ध आहे. पुतळ्याच्या पायथ्याशी एक विशाल देवालय देखील आहे.
- सांस्कृतिक महत्त्व: वायटल पुतळा बौद्ध धर्माचे प्रतीक आहे आणि त्याला सांस्कृतिक व धार्मिक महत्व आहे. येथे अनेक भक्त प्रार्थना करण्यासाठी आणि ध्यान करण्यासाठी येतात.
- पर्यटन आकर्षण: हा पुतळा पर्यटकांचे लक्ष वेधून घेतो आणि अनेक लोक इथे धार्मिक आणि सांस्कृतिक अनुभव घेण्यासाठी येतात.
वायटल पुतळा त्याच्या भव्यतेसाठी आणि आध्यात्मिकतेसाठी जगभरात प्रसिद्ध आहे, जो चीनच्या बौद्ध धार्मिक वारशाचे एक महत्त्वाचे प्रतीक आहे.
6. रुहान की पूजा (Christ the Redeemer) – ब्राझील: 30 मीटर (पायऱ्या सह).
क्राईस्ट द Redeemer (Christ the Redeemer) हा ब्राझीलच्या रिओ डे जनेरियोमध्ये स्थित एक प्रसिद्ध पुतळा आहे. हा पुतळा 30 मीटर (98 फूट) उंच आहे, पायऱ्या समाविष्ट केल्यास त्याची एकूण उंची 38 मीटर (125 फूट) होते.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- निर्मिती: हा पुतळा 1922 ते 1931 दरम्यान बनवण्यात आला आणि तो बौद्धिकता, प्रेम आणि शांततेचे प्रतीक मानला जातो.
- आर्किटेक्चर: पुतळा आर्ट डेको शैलीत तयार केला गेलेला आहे, आणि त्याचे डिझाइन फ्रेंच शिल्पकार पॉल लँडोवस्कीने केले आहे.
- स्थान: हा पुतळा कोरकोवाडो पर्वतावर आहे, ज्यामुळे तो शहराच्या अनेक भागांमधून सहज दिसतो आणि तो एक प्रसिद्ध पर्यटन स्थळ आहे.
- सांस्कृतिक महत्त्व: क्राईस्ट द Redeemer हा ख्रिश्चन धर्माच्या अनुयायांसाठी एक महत्त्वाचे धार्मिक प्रतीक आहे. येथे भक्त प्रार्थना करण्यासाठी आणि ध्यान करण्यासाठी येतात.
- युनेस्को वर्ल्ड हेरिटेज: 2012 मध्ये, हा पुतळा युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांमध्ये समाविष्ट झाला.
क्राईस्ट द Redeemer पुतळा आपल्या भव्यतेसाठी आणि धार्मिक महत्त्वासाठी ओळखला जातो, जो जगभरातील पर्यटकांसाठी एक आकर्षण आहे.
7. आक्रामक (Statue of Liberty) – अमेरिका: 93 मीटर (पायऱ्या सह)
स्टॅच्यू ऑफ लिबर्टी (Statue of Liberty) हा अमेरिका स्थित एक प्रसिद्ध पुतळा आहे, जो न्यूयॉर्क शहरात लिबर्टी आयलंडवर आहे. हा पुतळा 93 मीटर (305 फूट) उंच आहे, पायऱ्या समाविष्ट केल्यास.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- निर्मिती: हा पुतळा फ्रान्सच्या उपहार म्हणून 1886 मध्ये अमेरिकेला समर्पित करण्यात आला, ज्याचा उद्देश स्वातंत्र्य आणि प्रगतीचा संदेश प्रसारित करणे होता.
- आर्किटेक्चर: स्टॅच्यू ऑफ लिबर्टीचे डिझाइन फ्रेंच शिल्पकार फ्रेडेरिक ऑगस्टे बर्टॉल्डीने केले आहे, आणि त्याची अंतर्गत संरचना इंजिनियर गुस्ताव एफेलने तयार केली आहे.
- सांस्कृतिक महत्त्व: हा पुतळा अमेरिकेच्या स्वातंत्र्याचे आणि मानवतेच्या हक्कांचे प्रतीक मानला जातो. तो अनेक इमिग्रंट्ससाठी स्वागताचे चिन्ह म्हणूनही ओळखला जातो.
- पर्यटन आकर्षण: स्टॅच्यू ऑफ लिबर्टी एक प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे, जे दरवर्षी लाखो पर्यटकांना आकर्षित करते. पुतळ्यावर चढून न्यूयॉर्कच्या सुंदर दृश्यांचा आनंद घेण्याची संधी मिळते.
- युनेस्को वर्ल्ड हेरिटेज: 1984 मध्ये, हा पुतळा युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांमध्ये समाविष्ट झाला.
स्टॅच्यू ऑफ लिबर्टी हा जगभरातील स्वातंत्र्य आणि आशेचा प्रतीक आहे, जो अमेरिकेच्या सांस्कृतिक व ऐतिहासिक वारशात एक महत्त्वाचे स्थान राखतो.
8. संसार (Motherland Calls) – रशिया: 85 मीटर.
मदरलँड कॉल्स (Motherland Calls) हा रशियातील एक भव्य पुतळा आहे, जो वोल्गा नदीच्या काठावर स्थित आहे, विशेषतः वोल्गोग्राड शहरात. हा पुतळा 85 मीटर (279 फूट) उंच आहे आणि तो द्वितीय विश्वयुद्धातील स्त्री शक्तीचे प्रतीक मानला जातो.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- निर्मिती: मदरलँड कॉल्स पुतळा 1959 मध्ये सुरू झाला आणि 1967 मध्ये पूर्ण झाला. हा पुतळा स्त्रीचा आदर्श दर्शवितो जी मातृभूमीचे रक्षण करते.
- आर्किटेक्चर: पुतळ्याचे डिझाइन शिल्पकार येवगेनी वुचेटीचने केले आहे. पुतळा धातूच्या ढाल असलेल्या एक स्त्रीच्या आकृतीमध्ये आहे, जी एक तलवार उचलून आहे.
- ऐतिहासिक महत्त्व: हा पुतळा स्टालिंग्राडच्या लढाईतील विजयाचे प्रतीक आहे, जिथे रशियन सैन्याने नाझी जर्मनीवर विजय मिळवला.
- पर्यटन आकर्षण: मदरलँड कॉल्स हा रशियातील एक प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे, जिथे पर्यटक पुतळा पाहण्यासाठी येतात आणि युद्धाच्या ऐतिहासिक घटनांबद्दल जाणून घेतात.
- युनेस्को वर्ल्ड हेरिटेज: या पुतळ्याच्या परिसराला युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांमध्ये समाविष्ट केले गेले आहे.
मदरलँड कॉल्स पुतळा रशियाच्या ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक वारशाचे एक महत्त्वाचे प्रतीक आहे, जो मातृभूमीच्या संरक्षणासाठी लढणाऱ्या शौर्याचे स्मरण करून देतो.
9. जॉर्ज वॉशिंग्टन (Washington Monument) – अमेरिका: 169 मीटर, पण पुतळा नाही.
वॉशिंग्टन मोन्युमेंट (Washington Monument) हा अमेरिका स्थित एक भव्य स्मारक आहे, जो वॉशिंग्टन, डी.सी. मध्ये आहे. हा स्मारक 169 मीटर (555 फूट) उंच आहे, पण तो पुतळा नाही; तो एक खांब स्वरूपात आहे.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- निर्मिती: वॉशिंग्टन मोन्युमेंटचे बांधकाम 1848 मध्ये सुरू झाले आणि 1884 मध्ये पूर्ण झाले. हे अमेरिकेचे पहिले अध्यक्ष जॉर्ज वॉशिंग्टन यांना समर्पित आहे.
- आर्किटेक्चर: या स्मारकाचे डिझाइन रोमन शैलीतील आहे, ज्यामध्ये सफेद ग्रॅनाइट आणि मार्बलचा वापर करण्यात आलेला आहे. त्याची रचना साधी आणि प्रभावी आहे.
- सांस्कृतिक महत्त्व: वॉशिंग्टन मोन्युमेंट हा अमेरिकेच्या इतिहासाचा आणि स्वातंत्र्याचा प्रतीक आहे. तो जॉर्ज वॉशिंग्टन यांच्या नेतृत्वाचे स्मरण करून देतो.
- पर्यटन आकर्षण: हा स्मारक एक प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे, जिथे पर्यटक त्याच्या शिखरावरून शहराचा विहंगम देखावा पाहू शकतात. येथे विविध स्मारकांचा समावेश असलेल्या नॅशनल मॉलच्या जवळ आहे.
- अर्थपूर्णता: वॉशिंग्टन मोन्युमेंट हा अमेरिकेतील सर्वात उंच खांब आहे आणि तो जगभरात ओळखला जातो.
वॉशिंग्टन मोन्युमेंट एक ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक दृष्टीकोनातून महत्त्वाचे स्मारक आहे, जो अमेरिकेच्या वारशाचे प्रतीक आहे.
10. द ग्रेट सॉर्सर (The Great Sphinx of Giza) – इजिप्त: 20 मीटर, पुतळा म्हणून.
द ग्रेट स्फिंक्स ऑफ गिझा (The Great Sphinx of Giza) हा इजिप्तातील एक भव्य पुतळा आहे, जो गिझाच्या पिरामिडांच्या जवळ स्थित आहे. हा पुतळा सुमारे 20 मीटर (66 फूट) उंच आहे आणि तो जगातील सर्वात प्रसिद्ध शिल्पांपैकी एक मानला जातो.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- निर्मिती: स्फिंक्सची निर्मिती इजिप्तातील प्राचीन काळात, अंदाजे 2500 ईसा पूर्वात, फिरो रेखफ्रेनच्या काळात झाली.
- आर्किटेक्चर: हा पुतळा एक सिंहाच्या शरीरात मानवाच्या चेहऱ्याचे स्वरूपात आहे. यामुळे तो शक्ती आणि बुद्धिमत्तेचे प्रतीक मानला जातो.
- सांस्कृतिक महत्त्व: द ग्रेट स्फिंक्स प्राचीन इजिप्तच्या धार्मिक आणि सांस्कृतिक वारशाचे प्रतीक आहे. तो अनेक शतकांपासून लोकांचे लक्ष वेधून घेत आहे.
- कथा आणि रहस्य: स्फिंक्सच्या जन्मस्थळाबद्दल आणि त्याच्या उद्देशाबद्दल अनेक कथा आणि रहस्ये आहेत, ज्यामुळे याबद्दलची गूढता अधिक वाढते.
- पर्यटन आकर्षण: द ग्रेट स्फिंक्स हा एक प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे, जिथे दरवर्षी लाखो पर्यटक येतात.
संपूर्ण जगात स्फिंक्सचे स्थान अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण तो प्राचीन इजिप्ताच्या महानतेचा आणि इतिहासाचा एक अद्वितीय प्रतीक आहे.